Sóng hài hiện đang là vấn đề nhức nhối ở Việt Nam và đang ngày càng được quan tâm bởi các doanh nghiệp sản xuất và điện lực vì tác hại của nó đến thiết bị điện, năng suất sản xuất và lưới điện. Trong bài này chúng tôi xin nêu nguyên nhân gây ra sóng hài ở các nhà máy sản xuất và cách khắc phục chúng.
Đầu tiên chúng tôi xin đưa ra định nghĩa của sóng hài và tác hại của nó:
Định nghĩa của sóng hài: Sóng hài là dòng điện không mong muốn có tần số là bội số của tần số cơ bản (ở Việt Nam tần số cơ bản là 50Hz) do các phụ tải phi tuyến phát ra (phụ tải phi tuyến là các phụ tải phát ra dạng sóng không phải hình sin) gây nhiễu vào hệ thống điện, ví dụ sóng hài có tần số là 150Hz là sóng hài bậc 3, 250Hz là sóng hài bậc 5,…
Tác hại: Sóng hài có thể làm cho cáp bị quá nhiệt, phá hỏng cách điện. Động cơ cũng có thể bị quá nhiệt hoặc gây tiếng ồn và sự dao động của momen xoắn trên rotor dẫn tới sự cộng hưởng cơ khí và gây rung. Tụ điện quá nhiệt và trong phần lớn các trường hợp có thể dẫn tới phá huỷ chất điện môi (nổ tụ). Các thiết bị hiển thị sử dụng điện và đèn chiếu sáng có thể bị chập chờn, các thiết bị bảo vệ có thể ngắt điện, máy tính lỗi (data network) và thiết bị đo cho kết quả sai,...
Vậy nguyên nhân gây ra sóng hài ở các nhà máy sản xuất là gì?
Đối với các nhà máy sản xuất sợi, may mặc, sản suất dây cáp hoặc tôn cán,… thì nguyên nhân chính gây ra sóng hài sẽ là các biến tần. Tại sao biến tần lại gây ra sóng hài? Theo định nghĩa thì biến tần là thiết bị được dùng để điều khiển tốc độ quay của động cơ dòng điện xoay chiều bằng cách điều khiển tần số của điện năng cung cấp cho động cơ - Chính vì việc biến đổi tần số đó mà biến tần sẽ làm phát sinh ra sóng hài và tryền vào hệ thống điện của nhà máy. Thông thường thì các bộ biến tần sẽ có sãn bộ lọc để giảm thiểu sóng hài phát sinh ra nhưng vì để giảm thiểu chi phí nên các nhà máy ở Việt Nam sẽ bỏ qua bộ lọc đó.
Đối với các nhà máy sản xuất pin - ắc quy ngoài bộ biến tần thì quy trình sạc điện do trong quy trình này điện áp sẽ không được ổn định, nếu nặng hơn thì quy trình này còn gây ra hiện tượng nhấp nháy điện áp làm cho các thiết bị điều khiển hoạt động chập chờn không chính xác.
Đặc biệt là các nhà máy thép với bởi các lò hồ quang thì hiện tượng sóng hài, nhấp nháy điện áp, mất cân bằng dòng tải,… đều rất cao. Vì vấn đề của lò hồ quang khá rắc rồi nên chúng tôi xin được nêu trong một bài khác.
Vậy làm sao để khắc phục được hiện tượng sóng hài này?
Có nhiều cách để khắc phục/giảm thiểu hiện tượng sóng hài, mỗi cách đều có ưu và nhược điểm riêng:
+ Đấu mạch sao - tam giác ở máy biến thế sẽ giảm thiểu một ít sóng hài phát sinh ra nhưng không thể triệt để.
+ Dùng biến tần sử dụng công nghệ giảm sóng hài.
+ Bộ lọc sóng hài thụ động: dùng cuộn kháng kết hợp với tụ để lọc sóng hài - chỉ có thể lọc được một vài bậc sóng hài đã thiết kế và khá tốn diện tích . Phương pháp này ở Việt Nam khá nhiều người hiểu lầm.
+ Bộ lọc sóng hài chủ động: có thể lọc được nhiều bậc sóng hài và rất nhỏ gọn tuy nhiên giá sẽ đắt hơn so với bộ lọc thụ động.
Công ty Việt Nam Toàn Cầu là đơn vị hàng đầu Việt Nam trong lĩnh vực giải pháp sóng hài, với đội ngũ kỹ sư giàu kinh nghiệm chúng tôi sẽ đưa đến giải pháp tốt nhất cho khách hàng để cải thiện chất lượng điện năng.
Mời liên hệ:
CÔNG TY CỔ PHẦN ĐẦU TƯ THƯƠNG MẠI VÀ DỊCH VỤ VIỆT NAM TOÀN CẦU
Trụ sở chính: Số 21, ngõ 63, Lâm Hạ, Bồ Đề, Long Biên, Hà Nội
Tel: (84.24) 32222224 - Fax: (84.24) 66821490
Mail: ctyvng@vngco.com.vn. Hotline: 0966756839 - Mr. Hòa